جمعیت
- صفحه اصلی
- اطلاعات آماری
- جمعیت و نیروی کار
- جمعیت
نگاه کلی
آمارهای ارائه شده دراین بخش بر اساس سرشماری های نفوس و مسکن است که شامل مواردی مانند: گروه های سنی جمعیتی، ویژگیهای سواد و شغل در جمعیت، جمعیت برحسب دین، تابعیت و…. می‌باشد.
در خرداد ماه سال ۱۳۱۸، اولین قانون سرشمـاری به تصویب مـجـلس شـورای مـلی رسیـد. در اجـرای ایـن قانون، سرشماری جمعیت از دهم اسفند ماه همان سال در شهر تهران و در سال‌های ۱۳۱۹ و ۱۳۲۰ در ۳۳ شهر کشور به تدریج به اجرا درآمد، ولی ادامه آن به علت وقایع شهریور۱۳۲۰ به تعویق افتاد. در اسفند ماه ۱۳۳۱، سازمان همکاری آمار عمومی تشکیل شد و در فروردین سال۱۳۳۲ قانون آمار و سرشماری به تصویب رسید و در سال ۱۳۳۵، اولین سرشماری عمومی جمعیت را در کل کشور به اجرا در آمد. با تأسیس اداره کل آمار عمومی و اجرای سرشماری عمومی کشور در سال ۱۳۳۵، فعالیت‌های آماری وارد مرحله جدیدی شد و همه‌ساله طرح‌های گوناگون آماری در زمینه‌های مختلف اجتماعی- اقتصادی به مرحله اجرا درآمد. این مرکز به عنوان اولین اقدام، سرشماری عمومی نفوس و مسکن را طبق قانون در آبان ماه سال ۱۳۴۵به مرحله اجرا درآورد. با تصویب قانون جدید مرکز آمار ایران و اعمال تجـدیـد نظر در ساختار سازمـانی آن، ایـن مـرکـز در آبـان سـال ۱۳۵۵ دومیـن سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشـور را به انجام رسانید.
در سال ۱۳۶۵، اولین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در نظام جمهوری اسلامی ایران به مرحله اجرا درآمد. افزایش غیر قابل انتظار جمعیت کشور طی سال‌های ۱۳۵۵ لغایت ۱۳۶۵ که آگاهی از روند تغییرات جمعیت پس از سال ۱۳۵۵ را مورد تأکید قرار می‌داد و نیز وجود جابه‌جایی‌های عمده جمعیت، ناشی از جنگ تحمیلی که چارچوب‌های آماری حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۶۵ را دستخوش دگرگونی‌های بزرگ و غیر‌‌قابل اغماض کرده بود، سیستم برنامه‌ریزی کشور و به تبع آن، مرکز آمار ایران را بر آن داشت که در زمانی کوتاه‌تر از فاصله متداول ده‌ساله، به‌‌انجام یک تمام‌شماری از جمعیت کشور تحت عنوان «طرح آمارگیری جاری جمعیت سال ۱۳۷۰» اقدام کند و برای اولین بار در کشور، سرشماری جمعیت را با یک آمارگیری نمونه‌ای همراه سازد. از آن تاریخ تاکنون سرشماری نفوس و مسکن به صورت کامل درسالهای ۱۳۷۵، (پنجمین سرشماری )، سال ۱۳۸۵،( ششمین سرشماری) ، سال ۱۳۹۰( هفتمین سرشماری) و باتوجه به مصوبه دولت با تاکید بر انجام سرشماری درسری زمانی ۵ ساله، در آبان ۱۳۹۵ (هشتمین سرشماری) در سراسر کشور به اجرا در آمد.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ برای اولین بار با تلفیق دو روش سرشماری اینترنتی و سرشماری مراجعه حضوری با استفاده از تبلت انجام گرفت. کاهش حجم کار مامور سرشماری، افزایش کیفیت اطلاعات و سرعت بالای در انتقال و استخراج اطلاعات از جمله نقاط قوت سرشماری حضوری با تبلت بود.
قابل ذکر است که در جداول تفکیک شده شهرستانی، دو نقطه شهری “ری” و “تجریش” جزو محدوده شهر تهران منظور شده است.
تعاریف و مفاهیم
جمعیت
اعضای همه خانوارهای معمولی ساکن، موسسه ای و گروهی که اقامتگاه معمولی آنان در زمان سرشماری در استان قرار دارد و نیز اعضای تمامی خانوارهای معمولی آنان در زمان سرشماری در استان قرار دارد و نیز تمامی خانوارهای معمولی غیر ساکن استان، جامعه مورد سرشماری را تشکیل می دهند. ایرانیان عضو هیئت های سیاسی و سفارتخانه های ایران در خارج از کشور و افراد خانوار آنان، جزو جمعیت استان به حساب می آیند.
شهر
هر یک از نقاطی است که بر اساس مصوبه هیئت وزیران شهر شناخته شده و دارای شهرداری است.
آبادی
آبادی به مجموعه یک یا چند مکان و اراضی به هم پیوسته (اعم از کشاورزی و غیر کشاورزی) گفته می شود که خارج از محدوده شهرها واقع شده و دارای محدودیت ثبتی یا عرفی مستقل باشد. اگر آبادی در زمان سرشماری، محل سکونت خانوار یا خانوارهایی باشد، “دارای سکنه” و در غیر این صورت “خالی از سکنه” تلقی می شود.
جمعیت ساکن در نقاط شهری
منظور از جمعیت ساکن در نقاط شهری در هر یک از محدوده های بخش، شهرستان، استان یا کشور، جمعیت تمامی شهرهایی است که در همان محدوده قرار دارد و جمعیت هر شهر، عبارت است از مجموع تعداد اعضای همه خانوارهای معمولی ساکن، موسسه ای و گروهی که اقامتگاه معمولی آنان در زمان سرشماری در آن شهر واقع است.
جمعیت ساکن در نقاط روستایی
منظور از جمعیت ساکن در نقاط روستایی در هریک از محدوده های دهستان، بخش، شهرستان، استان یا کشور، جمعیت تمامی آبادی هایی است که در همان محدوده قرار دارد و جمعیت هر آبادی، عبارت است از مجموع تعداد اعضای همه خانوارهای معمولی ساکن، موسسه ای و گروهی که اقامتگاه معمولی آنان در زمان سر شماری در آن آبادی واقع است.
جمعیت غیر ساکن
منظور از جمعیت غیر ساکن در هر یک از محدوده های شهرستان، استان یا کشور، جمعیت تمامی خانوارهای معمولی غیر ساکنی است که در همان محدوده سرشماری شده اند.
سن
منظور از سن تعداد سال کاملی است که از زمان تولد فرد گذشته است.
میانگین سنی
متوسط سن افراد یک جامعه است.
میانه سنی
سنی است که جمعیت را از نظر تعداد دو گروه مساوی تقسیم می کند.
همانند سازی
بازسازی اطلاعات جمعیتی یک محدوده بر اساس آخرین تقسیمات کشوری آن محدوده. در طول سالیان متمادی تغییرات وسیعی در محدوده تقسیمات کشوری بوجود آمده است که موجب تحولاتی مثل انتزاع بخشی از یک استان و تشکیل استانی جدید، ایجاد شهرهای جدید و ادغام آبادی ها و حذف تعدادی از آنها شده است. با توجه به لزوم مقایسه اطلاعات جمعیتی در سرشماری های مختلف و تغییر محدوده های کشوری، همانند سازی جمعیت بر اساس محدوده های آخرین تقسیمات اهمیت زیادی دارد.